Bir dönem tarım sektöründe Türkiye kendine yeter algısı mevcuttu. Geçmişte bu doğru olsa bile Rusya ile hala süren domates ve buğday kriziyle bunun artık pek mümkün olmadığı görüldü.
Son yıllarda Türk yatırımcılar özellikle gıda sektöründe yurtdışını tercih ediyor. ABD ve Etiyopya gibi birçok ülkede arsa alan Türk işadamlarının bu arazileri sadece tarım değil gayrimenkul, turizm gibi sahalarda da değerlendirdiği görülüyor. Anadolu Grubu, Altınbaş gibi çoğu Türk devinin yanında KOBİ seviyesindeki firmalar da aynı rotada ilerleyip yatırımlarını yurtdışında yapıyor.
Bu kervana son katılan ise Bosna-Hersek’te faaliyet gösteren TGT firmasına bağlı Galata Lokum oldu. TGT’nin üst düzey yöneticisi Hasan Gülyüz ve Bosna-Hersek Tarım Bakanı Semsudin Dediç, geçen hafta bir araya geldi. Yaklaşık 10 milyon liralık sermaye ile marul, domates ve çilek üretimine kolları sıvayan Türk işadamı, Galata Garden ismiyle hayata geçireceği projede 150 kişiye de iş imkanı sağlayacak.
Aslında sadece işadamları değil, kamu kurumları da bu alanda yatırım yapıyor. İşte Türk işadamlarının ve kamu kurumlarının sahibi olduğu yatırımlar, araziler ve projelerden bazıları:
Sudan: Buradaki ilk araziyi Adana’daki Ceyhan Girişimci İş Adamları Derneği’nin üyeleri aldı. 20 bin dönümden oluşan bu alana kurulmuş bir süt çiftliği kiraladılar, sonrasında araziyi 33 bin dönüme kadar çıkaran işadamları, bu alanda ayçiçeği üretiyor. Ayrıca 2013 yılında TİGEM de bu ülkede 5 milyon dönümlük araziyi 99 yıllığına kiralamıştı.
Etiyopya: Burada da İmam Altınbaş, Else Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Seyfettin Koçak ve Özaltın Tarım’dan Kasım Külek Öz ortak bir şirket kurdu. Çok verimli bir tarım arazisi olan Omo Valley’de 30 bin hektarlık arazi kiraladılar. Bir başka Türk işadamı Pınar Un’un eski genel müdürü olan Muammer Öksüzhan ise başkent Darüsselam’da mısır yetiştirmek için 99 yıllığına 30 bin dönümlük bir arazi kiraladı.
Nijerya: Ülkenin kuzeyinde Hakan Özel, Ateş Okta, Ömer Cürebal ve Kenan Yalavaç isimli dört girişimci 5 bin dönüm arazi kiraladı ve ülke de salça fabrikası kurdular.
Arjantin: Yurtdışındaki ilk önemli arazi yatırımını 2005 yılında Bursalı iş adamı Kerim Taner yaptı. Taner İngiltere’ye kiraz ihracatı yapmak için Arjantin’de 400 dönümlük bir arazi kiralayıp kiraz üretmeye başladı.
ABD: 2007 yılında ABD’de ise Gaziantepli Boyhan Gıda kurucuları 8 bin dönüm alan aldı. Arazide yıllık 6 bin tonu bulan ceviz yetiştiriliyor. Bir başka Türk işadamı Metin Negrin’in şirketi Lexin Capital, 2011 yılında 22 milyon dolara, 2013’ün sonunda ise 81 milyon dolara New York’ta iki farklı arazi satın aldı.
Kaynak: www.dunya.com.tr