Fizibilite raporu, bir iş fikrinin yapılabilirliğini konu alan çalışmadır. İş planı ise yapılmasına karar verilen bir işin nasıl ve hangi yöntemler ile yapılmasını konu alan bir planlama çalışmadır.
İçerdiği konular ve başlıklar açısından birbirine benzeyen fizibilite çalışması ve iş planı çoğu kişi tarafından birbiri ile karıştırılmaktadır. Oysa amaç, zaman, kapsam ve ürettiği sonuçlar açısından bu iki çalışma birbirinden önemli oranda farklıdır.
Aşağıda farklı faktörler açısından fizibilite çalışmasının ve iş planının birbiri ile karşılaştırması yapılmıştır:
Amaç
Fizibilite çalışmasının amacı; gerçekleştirilmesi planlanan bir iş fikrinin karlı olup olmadığını araştırmaktır. İş planının amacı ise yeni veya devam eden bir işin nasıl yapılacağı ve nasıl büyütüleceğini araştırmaktır.
Konu
Fizibilite çalışmasının konusu genellikle bir iş fikridir. İş planı ise yeni veya devam eden bir işi konu alır.
Zaman
Fizibilite çalışması, bir yatırım kararı almadan önce yapılır. İş planı ise yatırım kararı alındıktan sonra veya yatırım yapılmış bir iş için hazırlanır. Yani iş planı, işin herhangi bir zamanında hazırlanabilir.
Vurgu
Fizibilite raporunda daha çok geçmiş yıllara ait verilerin analizi, geleceğe yönelik tahminler, senaryo analizler, girişimci ekibin yetenekleri ve benzeri hususlara ağırlık verilir. İş planında ise işin yapılmasına ilişkin taktikler, stratejiler, detaylı finansal projeksiyonlar, yönetim ekibi gibi konulara ağırlık verilir.
Senaryo
Fizibilite çalışmasına birden fazla senaryo üzerinde çalışılır. İş planında ise genellikle tek bir senaryo üzerinde çalışılır.
Kim için?
Girişimci, fizibilite raporunu genellikle kendisi için hazırlar. Çalışmanın sonucuna göre işi yapıp yapmamaya karar verir.
İş planı ise daha ziyade yatırımcılara, yöneticilere ve firmanın diğer paydaşlarına yönelik hazırlanır. Örneğin devam eden bir iş için yeni finansman sağlamak amacıyla iş planı hazırlanır ve potansiyel yatırımcılara sunulur.
Kapsam
Fizibilite raporunda araştırması ve analizi yapılan konuları birçoğu iş planında da ele alınmaktadır. Bu nedenle iş planı hazırlanırken, o iş için hazırlanan fizibilte raporu önemli bir kaynak niteliğindedir. Her iki çalışmadaki benzer konular; fizibilitede yapılabilirlik açısından ele alınırken, iş planında ise planlama açısından ele alınmaktadır.
İş planında; gelir-gider tahminleri, yönetim ekibi, organizasyon yapısı, pazarlama planı ve stratejileri, işin genişletilmesi ve işin zamanlaması gibi konular detaylı bir şekilde ele alınmaktadır.
Sonuçların etkisi
Fizibilite çalışması sonucunda iş fikrinin ticari açıdan karlı olmadığı sonucuna varılırsa o iş yapılmaz. Ancak iş planı için böyle bir durum söz konusu değildir. Çünkü iş planı daha ziyade varılmak istenen hedefe nasıl ve hangi araçlar ile ulaşılabileceği hususlarının değerlendirilmesidir.