Türkiye demir çelik sektörü, dünyada en hızlı büyüyen sektörlerden biridir. Ekonomisi açısından stratejik bir öneme sahip olan Türkiye demir çelik sektörü, ürettiği ham çelik miktarı ile dünyada önde gelen sektörlerdendir. Türkiye, 2016 yılında dünyanın 8. büyük demir çelik üreticisi konumuna gelmiştir. Rakamlara baktığımızda, 2000 yılında 20 milyon ton civarında olan ham çelik üretim kapasitesi yassı ve yapısal çeliğe dönük yatırımların ivme kazanmasıyla birlikte 2015 sonunda 50 milyon ton seviyesini aşmıştır.
Türkiye demir-çelik sektörüne ilişkin tespitler, öne çıkan gelişmeler ve trendler aşağıdaki gibidir:
- Türkiye’de ham çelik üretimi dünyadaki tablonun aksine büyük oranda Elektrik Ark Ocaklı (EAO) tabanlı tesislerde gerçekleştirilmektedir.
- Türkiye demir-çelik sektöründe toplam üretim maliyetinin %75-%80’ini hammadde oluşturmaktadır.
- Yurtiçinde çelik tüketimi çoğunlukla inşaat, imalat ve otomotiv sektörü tarafından gerçekleştirilmektedir. İnşaat sektörünü yoğunlukla uzun çelik kullanırken, otomotiv sektöründe soğuk/sıcak haddelenmiş ürünler ile galvanizli ürünler yaygın biçimde kullanılmaktadır.
- Yassı çelik tüketimi artışı GSYH büyümesine paralel seyretmektedir ki son 5 yılı incelediğimizde yassı çelik ürünlerinde tüketimin GSYH’nin 0,92x oranında gerçekleştiğini gözlemekteyiz.
- Sektör, demir cevheri açısından ithalat bağımlıdır. Yurt içinde demir cevheri talebinin yarısı ithalat ile karşılanmaktadır. İthalat yapılan başlıca ülkeler Brezilya, Rusya ve İsveç’tir.
- Türkiye dünyanın en büyük hurda ithalatçısıdır. Türkiye’nin en fazla hurda ithalatı gerçekleştirdiği ülkeler ABD, İngiltere, Rusya, Romanya, Belçika, Hollanda ve Ukrayna’dır.
- Son yıllarda demir cevheri ve hurda fiyatları arasındaki makasın genişlemesi EAO tabanlı tesislerin rekabetçiliğini düşürmüştür. 2015 yılında, EAO tabanlı tesislerin KKO’su %53’e gerilerken, ilgili oran BOF tabanlı tesislerde %94’e çıkmıştır. 2016 yılında ise, demir cevheri fiyatlarının yükseliş eğilimine girmesi EAO tabanlı tesislerin aleyhine açılan farkın kapanmasını sağlamıştır.
- Türkiye demir çelik sektöründe üretim kapasitelerinin yetersizliği sektörün en önemli sorunudur. Türkiye ham çelik kapasitesinin %15’i, üretim miktarının ise %18’i yassı çelik üretimine yöneliktir. Ülkede üretilen yassı çelik ile talebin yaklaşık yarısı karşılanabilmekte, kalanı ise ithal edilmektedir.
- Sektörde faaliyet gösteren firmalar dört bölgede kümelenmiştir. Kurulu kapasitenin en yüksek olduğu bölge 16 milyon ton/yıl ile İskenderun iken, bu bölgeyi Marmara, İzmir ve Karadeniz bölgeleri izlemektedir
Türkiye ham çelik üretimi verileri
[table td1=”#” td2=”Kapasite” td3=”Ham çelik üretimi” td4=”Tüketim” td5=”İhracat” td6=”İthalat”]
[td1] Miktar (Milyon Ton/Yıl [/td1] [td2] 51,5 [/td2] [td3] 33,2 [/td3] [td4] 34,1 [/td4] [td5] 16,5[/td5] [td6] 18,8[/td6]
[td1] Dünya sıralaması [/td1] [td2] 8 [/td2] [td3] 8 [/td3] [td4] 8 [/td4] [td5] 9 [/td6] [td5] 5 [/td6]
[/table]
Kaynak: www.matil.org