Yapılan araştırmalar, Türkiye’nin enerji ihtiyacının en az %12’sinin biyogazdan elde edilebileceğini göstermiştir. Biyogaz üretimi açısından önemli bir potansiyle sahip olan ülkemizde organik atıklardan anaerobik şartlarda biyogaz enerji üretimi (biyometanizasyon) hem çevresel hem de yenilenebilir enerji kazanımı açısından önem arz etmektedir. Hammadde girdilerinin kolay ve ucuz bir şekilde temin edilebilmesi, yenilenebilir enerji üretimi için devlet tarafından verilen teşvik ve destekler dikkate alındığında karlılık açısından bir biyogaz/biyokütle tesisi yatırımı oldukça cazip görünmektedir.
Neden biyogaz yatırımı?
- Ekonomik büyüme sonucu ülkemizin enerji açığı giderek artması,
- Biogaz tesislerinde üretilen enerjinin yenilenebilir enerji olması ve YEKDEM kapsamına devlet tarafından alım garantisi verilmesi,
- Üretim sonucu elde edilen ısının sera, kurutma, süt soğutma veya ahırların iklimlendirmesi gibi farklı alanlarda kullanılabilme imkanı olması,
- Biyogaz tesisinde üretim sonucu elde edilen tarımsal gübreye olan talebin yüksek olması,
- Biyogaz enerjisi üretiminin hava ve iklim şartlarından büyük ölçüde bağımsız olması.
Biyogaz enerji santralinde üretilen ürünler
Bir biyogaz tesisinde üretilen biyogaz bir ara ürün niteliğindedir. Biyogaz tesisinde üretilen nihai ürünler aşağıdaki gibidir:
- Elektrik enerjisi,
- Isı enerjisi,
- Katı ve sıvı organik gübre.
Biyogaz enerji üretiminde girdi ihtiyacı
Biyogaz, biyokütlenin işlenmesi sonucunda elde edilen yanıcı bir gazdır. Biyogaz tesisinde kullanılan ana hammadde (biyokütle) organik atıklardır. Aşağıda belirtilen girdiler biyogaz üretiminde hammadde olarak kullanılabilir:
- Hayvansal atıklar: Büyükbaş ve küçükbaş hayvan dışkısı, tavuk dışkısı ve diğer hayvansal atıklar.
- Bitkisel (zirai) atıklar: Şekerpancarı küspesi, ot silajı, mısır silajı, pirinç sapı, park ve bahçe atıkları vb.
- Evsel ve endüstriyel atıklar: Yemekhane atıkları, sebze ve meyve atıkları, mezbaha atıkları, maya fabrikası atıkları vb.
Yardımcı madde olarak kullanılan en önemli girdi sudur.
Potansiyel müşteriler
Biyogaz enerjisi yenilenebilir bir enerji olduğundan dolayı santralde üretilen elektrik enerjisi YEKDEM kapsamında değerlendirilmek üzere ulusal elektrik ağına aktarılarak satış gerçekleşmiş olur. Bir diğer yöntem ise elektrik enerjisinin ikili anlaşmalar yolu ile doğrudan serbest tüketicilere satışıdır.
Santralde üretilen ısı enerjisinin bir kısmı tesiste (rekatörlerin ısıtılmasında ve gübrenin kurutulmasında) kullanılır, geri kalan kısmı ise serada kullanılabilir. Üretilen katı ve sıvı organik gübre ise piyasada satışa sunulur.
Türkiye’de biyogaz, biyokütle, atık ısı ve pirolitik yağ enerji santrallerinin toplam sayısı 82 ve toplam kurulu gücü 467,37 MW’dır. >> Listeyi görmek için tıklayınız…
Biyogaz tesisi için kapasite seçimi
Yatırımın toplam maliyetini ve karını belirleyen en önemli faktörlerden biri de kurulacak santralin kapasitesidir. Bu nedenle kapasite seçimi, fizibilite sürecinde önemli hususlardan biridir. Kapasite belirlemeden dikkate alınan önemli faktörler ise temin edilecek hammadde miktarı ve türüdür.
Kapasitelerine bağlı olarak biyogaz tesisleri üç grubu ayrılabilir:
- Küçük çaplı biyogaz santralleri (100 kW – 300 kW)
- Orta çaplı biyogaz santralleri (300 kW – 1000 kW)
- Küçük çaplı biyogaz santralleri (1000 kW ve üzeri)
Kapasite seçiminde tüm faktörlerin dikkate alınması ve yatırımın karlılığı açısından en uygun kapasitenin seçilmesi gerekir.
Biyogaz tesisi için kuruluş yeri seçimi
Kuruluş yeri seçiminde dikkate alınan faktörlerden bazıları aşağıdaki gibidir:
- Üretimde ihtiyaç duyulan organik atıkların kolay temin edilebilir olması (bu nedenle organik atıkların yoğun olduğu bölgeler tercih sebebidir. Örneğin büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvan çiftliklerinin yoğun olduğu bölgelerde hammadde temini hem kolay hem de düşük maliyetlidir.
- Yerleşim yerlerine uzaklık,
- Elektrik şebekesi bağlantı noktalarına uzaklık
Biyogaz enerji santrali için teknik altyapı gereksinimi
Bir biyogaz tesisinde gerekli teknik altyapı aşağıdaki ana unsurlardan unsurdan oluşur:
- Arsa/arazi: Üretim tesisi, işletme binası, araç parkı ve gerekli diğer açık ve kapalı alanlar toplamı kadar bir arsa/arazi,
- Biyogaz üretim ünitesi: Kantar, konveyör, hammadde kabul tankı, pompa, karıştırma (besleme) tankı, ön asitlendirme tankı, beton veya çelikten inşa edilen reaktör (fermantör), biyogaz depo tankı, speratör, biyogaz temizleme ünitesi, hijyenizasyon ünitesi, Gaz temizleme (arıtma) ünitesi ve diğer ekipmanlar,
- Kojenerasyon birimi: , Gaz kompresörü, gaz türbini, jeneratör, atıl ısı kazanı, buhar türbini, trafo, kontrol ünitesi, AG-YG elektrik tesisat ve diğer ekipmanlar
- Katı-sıvı gübre üretim birimi: Seperatör, lagün, gübre kurutma ünitesi, paketleme ve ürün depolama ünitesi ve diğer ekipmanlar
- Diğer ekipmanlar: Otomasiyon birimi, veri kayıt sistemi ve diğer ekipmanlar
- İşletme binası ve araç parkı
- Atıksu arıtma tesisi
Biyogaz enerji üretim tesisi yatırım maliyeti
Biyogaz yatırımında toplam yatırım tutarı; sabit sermaye yatırımı ve işletme sermayesi toplamından oluşur.
Sabit yatırım tutarını oluşturan ana maliyet kalemleri aşağıdaki gibidir:
- Arsa/arazi edinim maliyeti
- Bina-inşaat maliyeti,
- Makine-ekipman maliyeti
- Proje mühendislik ve danışmanlık hizmeti maliyeti
- Gerekli izin ve onaylar
Tüm bu maliyetler; oluşturulan yatırım senaryosuna, yatırım için seçilen kuruluş yerine ve tesisin kapasitesine bağlı olarak değişmektedir.
Yatırımın geri dönüşü
Biyogaz tesisi için yatırımın geri ödeme süresi, yıllık olarak elde edilen net nakit akımlarının ilk yatırım maliyetini karşıladığı süredir. Bu süre, yıllık olarak elde edilen nakit akımlarına bağlıdır. Nakit akımları ise üretim tesisinin işletme giderlerine ve satışlardan elde edilen gelirlere bağlıdır. Satışlardan elde edilen gelirler; enerji satış fiyatı, gübre satış fiyatı ve diğer ürünlerin satış fiyatlarına bağlı olarak değişmektedir.
Biyogaz üretimi ile ilgili mevzuat
Enerji üretim amaçlı bir biyogaz tesisi; lisanslı ve lisanssız olmak üzere iki şekilde kurulabilir.
- Tarımda Kullanılan Organik, Organomineral Gübreler Ve Toprak Düzenleyiciler İle Mikrobiyal, Enzim İçerikli Ve Organik Kaynaklı Diğer Ürünlerin Üretimi, İthalatı, İhracatı Ve Piyasaya Arzına Dair Yönetmelik
- Mekanik Ayırma, Biyokurutma ve Biyometanizasyon Tesisleri ile Fermente Ürün Yönetimi Tebliği
- Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesine ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelik
- 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu
- 5346 Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun
- Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği
- Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmelik
- Çevre mevzuatı
Sektörel ilişkin öne çıkan hususlar, tespitler ve trendler
Biyogaz yatırımını ilgilendiren sektör/sektörlere ilişkin gelişmeler ve trendler aşağıdaki gibidir:
- Dünya’da biyokütle kaynaklarına dayalı elektrik üretim tesislerinin kurulu gücü her yıl artmaktadır. Ülkeler bazında analiz edildiğinde en fazla kurulu güce sahip beş ülkenin Amerika Birleşik Devletleri, Çin, Almanya, Brezilya ve Avusturya olduğu gözlemlenmiştir. Biyokütle potansiyeli ve hükümetin sektöre yönelik strateji ve politikaları dikkate alındığında Türkiye’de gelecek yıllarda önemli oranda biyogaza dayalı yatırımların artacağı tahmin edilmektedir.
- Yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretimlerde en yüksek destek güneş enerjisi ve biyokütle enerjisine verilmektedir. Biyogaz tesislerinde üretilen enerjinin 13,3 Dolar cent/kWh fiyatından YEKDEM kapsamında değerlendirilmektedir.
- Türkiye’de biyogaza yönelik teknoloji yok derecesindedir. Altyapı sağlayan firmaların çoğu yurtdışı menşeli firmalardır. Altyapı sağlayan firma sayısı ve rekabet arttıkça, altyapıda kullanılan makine ve ekipman maliyetleri düşecektir.
Yatırım ile ilgili haberler
>> İzmir Ödemiş’te hayvan gübresi, mısır ve patates silajı ile peynir altı suyu gibi atıkları işleyerek elektrik ve organik gübre üretecek 4.8 MW kurulu gücünde bir biyogaz ve organik gübre üretim tesisi kurulacak. >>Haberin devamı…
>> Yozgat’ta belediyeye ait katı atık bertaraf tesislerindeki çöplerin kullanılması ile toplam kapasitesi 2,8 MW olan enerji üretim tesisi kurulacak. >>Haberin devamı…
>> Ankara Polatlı’da hammadde olarak hayvan atığı kullanan 5 MW kurulu gücüne sahip biyogaz tesisi kurulacak. Yılda minimum 35.000.000 kWh enerji üretmesi planlanan tesiste hammadde olarak günda 875 ton büyükbaş hayvan ve tavuk dışkısı kullanılacak. >>Haberin devamı…
Fizibilite çalışması
Her yatırım, detaylı bir fizibilite çalışması gerektirir. Biyokütle/biyogaz yatırımı öncesinde de detaylı bir fizibilite çalışması yapılarak yatırımın çerçevesi, lisanslama hususları, hammadde temin durumları gibi hususların araştırılması, analiz edilmesi ve kesinleştirilmesi gerekir.
Yatırım öncesinde fizibilite çalışması kapsamında pazar araştırması, teknik inceleme ve değerlendirme ve daha sonra finansal analiz yapılır. Fizibilite çalışması ile ihtiyaç duyulan hammadde miktarı ve temin durumu, sabit yatırım tutarı, işletme sermayesi ihtiyacı, üretilecek enerji miktarı, üretilecek organik gübre miktarları, enerji ve gübre satışlardan elde edilecek gelir miktarı, yatırımın karlılığı ve geri ödeme süresi gibi tüm hususlar belirtilir ve elde edilen sonuçlar çerçevesinde bir yatırım kararı alınırarak yatırımın realize edilmesine yönelik planlama buna göre yapılır.
Biyogaz yatırımı düşünüyorsanız fizibilite çalışması için bizimle iletişime geçiniz.